کوپلینگ چیست؟ | معرفی انواع کوپلینگ | Coupling و کاربرد آن در صنعت

✅ کوپلینگ | Coupling چیست؟

کوپلینگ | Coupling یک قطعه مکانیکی است که برای اتصال دو شفت به یکدیگر به‌کار می‌رود. هدف اصلی از استفاده از کوپلینگ، انتقال گشتاور از یک محور به محور دیگر است. همچنین، کوپلینگ‌ها می‌توانند میزان مشخصی از عدم‌هم‌راستایی، لرزش و ضربه‌های مکانیکی را جذب کرده و از آسیب رسیدن به قطعات جلوگیری کنند.

🎯 کاربردهای کوپلینگ | Coupling در صنعت

حوزه کاربرد توضیح
ماشین‌آلات صنعتی اتصال موتور به گیربکس یا انکدر
سروو سیستم‌ها اتصال دقیق شفت موتور سروو به بار یا شفت ابزار
دستگاه CNC انتقال حرکت از موتور به سیستم حرکتی با دقت بالا
پمپ‌ها و فن‌ها کاهش تنش و لرزش ناشی از راه‌اندازی یا خاموشی سریع
سیستم‌های بسته‌بندی و اتوماسیون هم‌راستایی و انتقال پایدار در حرکت‌های پیوسته

⚙️ وظایف اصلی کوپلینگ | Coupling

انتقال گشتاور مکانیکی

جذب لرزش‌ها و ضربه‌های حاصل از راه‌اندازی یا توقف موتور

جبران ناهم‌راستایی (Misalignment) بین دو شفت

حفاظت از شفت و یاتاقان در برابر بارهای اضافی

ایجاد اتصال موقت یا دائم بین تجهیزات دوار

🔧 انواع کوپلینگ | Coupling از نظر عملکرد

🔸 1. کوپلینگ صلب (Rigid Coupling)

فاقد خاصیت انعطاف‌پذیری

برای سیستم‌هایی با تراز دقیق

انتقال گشتاور بالا بدون لغزش

مناسب اتصال شفت‌های هم‌محور

🔸 2. کوپلینگ انعطاف‌پذیر (Flexible Coupling)

جبران ناهم‌راستایی شعاعی، محوری و زاویه‌ای

مناسب کاربردهایی با لرزش یا تغییر موقعیت شفت

دارای انواع زیر:

🔹 کوپلینگ آلومینیومی لقمه‌ای (Jaw Coupling)
سه‌تکه: دو فک آلومینیومی + لقمه پلاستیکی (Spider)
جذب لرزش، قیمت مناسب، نصب سریع

🔹 کوپلینگ دیسکی (Disc Coupling)
دارای دیسک فلزی یا پلیمری
برای دقت بالا در کنترل سروو

🔹 کوپلینگ فنری (Spring Coupling)
دارای فنر مارپیچ فلزی
مقاوم در برابر شوک و بارگذاری ناگهانی

🔹 کوپلینگ الاستومری (Rubber Coupling)
دارای قطعات لاستیکی
مناسب برای لرزش‌های زیاد یا بارهای غیر یکنواخت

📏 پارامترهای مهم در انتخاب کوپلینگ

پارامتر توضیح
قطر شفت اندازه دقیق شفت موتور و تجهیز متصل‌شونده (مثلاً 6mm، 8mm، 10mm، 14mm)
گشتاور قابل تحمل (Torque) بسته به کاربرد، از 1Nm تا چند صد نیوتن‌متر
سرعت مجاز دوران (RPM) باید متناسب با سرعت موتور باشد
جنس کوپلینگ آلومینیوم، فولاد، استیل ضدزنگ، پلاستیک صنعتی
نوع ناهم‌راستایی قابل تحمل شعاعی، محوری، زاویه‌ای
نصب و مونتاژ با پیچ مغزی، خار، بست یا کی‌وی

🏆 برندهای مطرح کوپلینگ در بازار

✅ duri کره ای
✅ Autonics
برندهای متداول در بازار ایران برای کاربردهای عمومی و صنعتی

🧰 کوپلینگ انکدر چیست؟

کوپلینگ | Coupling انکدر برای اتصال شفت انکدر به شفت موتور یا دستگاه استفاده می‌شود. این نوع کوپلینگ معمولاً از نوع لقمه‌ای یا دیسکی آلومینیومی با خاصیت جذب ضربه و انتقال گشتاور نرم است. در انکدرهایی با حساسیت بالا، استفاده از کوپلینگ با تراکم بالا و بدون لقی بسیار مهم است.

❓ سؤالات متداول (FAQ)

۱. تفاوت کوپلینگ صلب و انعطاف‌پذیر چیست؟
🔹 کوپلینگ صلب فقط برای شفت‌هایی با تراز دقیق مناسب است.
🔸 کوپلینگ انعطاف‌پذیر قادر به تحمل عدم‌هم‌راستایی و جذب لرزش است.

۲. آیا کوپلینگ می‌تواند باعث افزایش دقت حرکت شود؟
✅ بله، در سیستم‌هایی با دقت بالا (مثل CNC)، کوپلینگ‌های بدون لقی (Zero Backlash) کمک می‌کنند تا دقت موقعیت حفظ شود.

۳. چه نوع کوپلینگی برای انکدر مناسب است؟
🔸 کوپلینگ‌های لقمه‌ای یا دیسکی سبک و دقیق که لقی صفر و جذب لرزش مناسبی داشته باشند.

۴. آیا کوپلینگ نیاز به روان‌کاری دارد؟
🔹 کوپلینگ‌های انعطاف‌پذیر معمولاً بدون نیاز به روان‌کاری هستند.
🔸 کوپلینگ‌های صلب یا صنعتی سنگین ممکن است نیازمند روان‌کاری باشند.

📋 جدول مشخصات نمونه کوپلینگ دوری | DURI Coupling

ویژگی فنی مقدار / توضیح
برند DURI (دوری) – ساخت کره جنوبی
نوع کوپلینگ Jaw Coupling – لقمه‌ای سه تکه
مدل نمونه DURI DC-14
قطر شفت قابل پشتیبانی 6×6mm / 8×8mm / 10×10mm (سفارشی‌سازی بسته به مدل)
جنس کوپلینگ آلومینیوم آلیاژی با روکش آنودایز
جنس لقمه میانی (Spider) پلی‌اورتان (PU) با سختی 98 Shore A – جذب لرزش و نویز
گشتاور مجاز 2.5 نیوتن‌متر (Nm)
سرعت مجاز چرخش 8000 دور در دقیقه (RPM)
ناهم‌راستایی مجاز شعاعی: تا 0.2mm / زاویه‌ای: تا 1°
ویژگی خاص بدون لقی (Backlash-Free)، سبک، مناسب برای انکدر و سروو موتور
کاربرد پیشنهادی دستگاه‌های CNC سبک، اتصال انکدر به موتور، پرینتر صنعتی، رباتیک
نصب و قفل شدن با پیچ مغزی (Grub Screw) – نصب آسان و سریع روی شفت
درجه حرارتی کاری -20 تا +80 درجه سانتی‌گراد

✅ مزایای کوپلینگ دوری DURI

طراحی دقیق و بدون لقی (برای دقت بالا)

کیفیت ساخت بالا، مقاوم در برابر خوردگی و لرزش

نصب آسان، بدون نیاز به ابزار خاص

مناسب برای انتقال نرم و ایمن گشتاور در سیستم‌های دقیق

✅ جمع‌بندی

کوپلینگ | Coupling جزو قطعات مکانیکی مهم برای اتصال شفت‌ها، انتقال گشتاور و کاهش تنش در سیستم‌های مکانیکی است. انتخاب صحیح کوپلینگ بر اساس نوع بار، سرعت، میزان لرزش و تراز شفت‌ها باعث افزایش عمر تجهیزات، دقت عملکرد و کاهش نویز مکانیکی می‌شود.